Een emissieloos machinepark per 2030? GMB gaat ervoor! Samen met andere 'koplopers' werkt GMB hard aan de realisatie van fossielvrije infrabouwplaatsen – een uitdaging die vraagt om een techniekswitch over de volle breedte, volgens Hoofd Materieelbeheer Gerard van der Veer. GMB zet daarom in op samenwerking met partijen in de gehele keten, wat nu al zijn vruchten afwerpt: innovaties in emissieloos bouwmaterieel verspreiden zich als een 'olievlek'.
Fossielvrije bouwplaatsen:
Emissieloze innovaties verspreiden zich als een 'olievlek'
Shovels, kranen en andere (mobiele) werktuigen in de bouw stoten met hun fossiele brandstoffen grote hoeveelheden stikstof, CO2 en fijnstof uit. Om het tij te keren is er de Green Deal ̒het nieuwe draaien, gericht op klimaatneutraal en circulair bouwen per 2030. GMB wil, net als de andere koplopers in het Emissieloos Netwerk Infra (ENI), op dat moment al volledig zijn overgestapt op emissieloos materieel: ̒Voor alle machines met een brandstofmotor zoeken we een emissieloos alternatief. En waar dit technisch onhaalbaar is, moet in elk geval de brandstof fossielvrij zijn, zoals biogas en synthetische diesel (HVO) uit reststromen.̒
De Duurzame Brandstofketen
ENI verenigt de hele infraketen aan tafel, van de opdrachtgever tot de fabrikant c.q. leverancier van het materieel. ̒Willen we de techniekswitch over de volle breedte voor elkaar krijgen, dan moeten we samenwerken̒, vindt Gerard. Een van de keteninitiatieven is ”De Duurzame Brandstofketen”, waarbij zes organisaties het gebruik van biogas op (wisselende) bouwlocaties testen. Waterschap Vallei en Veluwe is zowel klant van GMB als biogasproducent voor GMB-projecten in de regio. ̒Mooi hoe de verhouding tussen opdrachtgever en opdrachtnemer verschuift en steeds meer tot samenwerking leidt.̒ De pilot is bijna afgerond, met als belangrijkste technische innovatie een biogasaggregaat ter vervanging van de aloude dieselgenerator. Gerard: ̒Als GMB hebben wij eind 2021 besloten geen grote dieselaggregaten meer te kopen, maar alleen nog biogasaggregaten. Er zijn er nu twee in productie naar het voorbeeld van ̒De Duurzame Brandstofketen. Bovendien heeft een van de bouwcombinanten op dit project zo’n zelfde aggregaat ingezet om zijn emissieloze graafmachine op te laden. Zo verspreiden de emissieloze innovaties zich als een spreekwoordelijke olievlek.̒
Willen we de techniekswitch over de volle breedte voor elkaar krijgen, dan moeten we samenwerken.
Opwek op het werk
Een fossiele bouwplaats realiseren gaat verder dan alleen emissieloze apparaten inzetten: de hele energie-infrastructuur moet anders. ̒Vroeger bestond de bouwplaatsinstallatie uit een dieselaggregaat met een paddenstoel om alles op aan te sluiten, of een graafmachine waar je diesel in kon stoppen. Nu heeft GMB ̒opwek op het werk in de vorm van een zelfontwikkelde mobiele windmolen (CirculAIR, vermogen 10kW) en zonnedaken (pv-daken), en werken we met elektrische machines, biogasaggregaten en binnenkort zelfs een hydrozinewaterstofaggregaat.
GMB heeft bewust vele proefballonnetjes tegelijk opgelaten. ̒Elk project vraagt zijn specifieke oplossingen, dus moeten we meerdere oplossingen aanbieden. Het is een kwestie van én-én.̒ Ketenbreed samenwerken werkt ook hier als een vliegwiel: ̒Als we met vijf bedrijven vijf ontwikkelingen samen delen – zoals het ontwikkelen van een elektrische graafmachine van 30 ton– betaalt elk bedrijf maar leergeld voor één ontwikkeling. Daar heeft iedereen profijt van, ook de opdrachtgever. Die zienswijze dringt nu ook binnen ENI door: je bent pas een koploper als je emissieloos materieel inzet én de kennis daarover deelt.̒
Energiemixmeter en infographics
ENI heeft inmiddels de juiste partners aan boord voor een techniekswitch in alle facetten. ̒Er is een gezamenlijk beeld van de problematiek én van de verschillende oplossingsrichtingen. Voor onze leden vertalen we alle puzzelstukjes in concrete deliverables, zoals een energiemixmeter en infographics van de energieloze infrabouwplaats. Bedrijven zoals DENS (hydrozine aggregaten) en Van der Spek (elektrische graafmachines) kunnen zo nieuwe producten ontwikkelen in de wetenschap dat er vraag naar is. Aannemers weten zo ook beter hoe zij hun bouwplaats kunnen inrichten en opdrachtgevers wat zij kunnen vragen en tegen welke kostprijs. We bouwen kortom met elkaar kennis op en een kennisbank aan oplossingen.̒ De verbrandingsmotor uitfaseren en 100 procent fossielvrij materieel in 2030 is natuurlijk een mooie doelstelling, maar hoe bereik je dit? ̒GMB heeft, heel simpel, het materieelpakket in kaart gebracht en volgens de stand van de techniek een vervangingsagenda gemaakt.
Zo zullen wij per 2023 geen Stage IIIB-motoren meer inzetten, alleen nog nieuwe motoren. Zodra ze emissieloos beschikbaar zijn, per 2026, gaan we daarop over. Het is dus een kwestie van beleid, per bedrijfsonderdeel bepaald door uiteenlopend materieelinzet en het strategische belang ervan. Hiermee wordt dit omarmd en ondersteund door de bedrijfsdirectie.̒
