Grondverwerving bij dijkprojecten

Tijdige samenwerking met de omgeving maakt het verschil

Stel je voor: een dijkverbetering in je voor- of achtertuin. Dat is enorm ingrijpend. Zeker als je ook nog eens een deel van je tuin kwijtraakt of er een steunberm op wordt gelegd. Op het traject Wolferen Sprok werken omgevingsmanagers Paul Rooswinkel van GMB en Cécile Bouwman van waterschap Rivierenland rechtstreeks samen met de belanghebbenden. Cécile: 'Dat we hen al in het voortraject betrokken hebben, scheelt nu tijd en geld tijdens de uitvoering.'

We treffen Paul en Cécile op de eerste verdieping van de grote keet, vlak naast de dijk in Oosterhout. ̒In 2018 begon dit project met een gezamenlijke planfase, vertelt Paul. ̒Toen ontwierpen we met een integraal disciplineteam een toekomstbestendige dijk.̒ Cécile knikt: ̒Bewoners namen we hier toen al volop in mee. Als duidelijk was dat we grond moesten verwerven, gingen we hierover persoonlijk met hen in gesprek. Aan de keukentafel dus.̒

Begrip en weerstand

De uitvoering door de combinatie De Betuwse Waard (Dura Vermeer, Ploegam en GMB Waterveiligheid & constructies) startte in het voorjaar van 2021. Het waterschap is er in deze fase verantwoordelijk voor dat de gronden daadwerkelijk beschik baar komen. Cécile: ̒In dit project hebben we bijna 100 grondverwervingsdossiers van particuliere bewoners, agrarische bedrijven en eigenaars of pachters van stukjes grond langs de Waal. De meeste mensen werken mee, áls ze maar weten wat er precies gebeurt, wanneer en waarom. Als we toch op weerstand stuiten, is het waardevol als Paul vanuit zijn ervaring het gesprek aangaat. Vaak zijn er dan toch nog bepaalde zorgen die we kunnen wegnemen en komen we alsnog tot elkaar. Als omgevingsmanager vanuit het waterschap leer ik hier veel van.'

De meeste mensen werken mee, áls ze maar weten wat er precies gebeurt, wanneer en waarom.

Weerstand

Paul laat op zijn laptop een foto zien. 'Dit is een agrarisch bedrijf dat in een smalle strook langs de dijk ligt̒, vertelt hij. ̒De uitloop van de melkstal ligt precies daar waar wij moeten werken. Het zou dus onhandig en onveilig zijn als koeien daar elke dag hun weidegang moeten maken. Bovendien hebben we de grond daar nodig om de dijk te versterken.̒ Hij schuift zijn laptop weer opzij. ̒Natuurlijk begrijpen wij heel goed dat de agrariër zijn land liever niet kwijt wil en dat hij vreest dat zijn bedrijfsvoering niet normaal kan doorgaan. Dit was dus een lastige situatie. Dan kun je hard tegen hard spelen, maar in plaats daarvan ging ik met de mannen van de uitvoering om de tafel. Was er misschien nog een derde mogelijkheid? Zouden we ons werk op deze locatie tussen oktober en maart kunnen doen? Dan moet het weer wel meewerken met onze planning, maar de koeien staan in elk geval op stal. Gelukkig bleek dit mogelijk en de agrariër wilde alsnog meewerken. Hij had gewoon behoefte aan zekerheid en duidelijkheid.̒

Zelfde doel

Als omgevingsmanagers vinden Paul en Cécile het opvallend hoe goed het werkt om bewoners al vanaf het begin te betrekken. Cécile: ̒Vaak heeft een water schap de grondverwerving al grotendeels afgerond voor de aanbesteding van de uitvoeringsfase. Dan ben je al heel wat weerstand tegengekomen. Doordat we de aannemer nu al tijdens de planuitwerkingsfase hadden betrokken, konden we veel zorgen vroeg tijdig wegnemen en vlot tot uitvoering overgaan. Zo verloopt het project als geheel sneller en besparen we op allerlei procedurekosten.̒